Spis Treści

Niewypłacalność a odpowiedzialność zarządu za zobowiązania spółki 1

Niezgłoszenie upadłości przez dłużnika – jak tą kwestie reguluje kodeks prawny?. 2

Zarząd sukcesyjny a jego zobowiązania w zakresie upadłości danego przedsiębiorstwa. 3

Odpowiedzialność za niezgłoszenie upadłości a zobowiązania prywatne i publiczne. 5

Niewypłacalność, a odpowiedzialność zarządu za zobowiązania spółki – najczęściej zadawane pytania. 6

Niewypłacalność a odpowiedzialność zarządu za zobowiązania spółki

Członkowie zarządu spółek kapitałowych, ze względu na sprawowaną funkcję, muszą zdawać sobie sprawę z tego, że ich pozycja niesie za sobą zasadniczo osobistej odpowiedzialności finansowej za zobowiązania spółki pod które zaliczamy między innymi zobowiązania publicznoprawne, a nawet możliwość orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Jako eksperci z kancelarii doradcy restrukturyzacyjnego Grzegorz Zęgota wiemy jak te przepisy mogą być skomplikowane, mając to na uwadze, postanowiliśmy opisać odpowiedzialność karną zarządu za zobowiązania spółki w tym właśnie artykule.

Kiedy mówimy o niewypłacalności?

Dla rozważań zawartych w tym podrozdziale kluczowe znaczenie ma pojęcie niewypłacalności i daty jej powstania. Ustalenie daty niewypłacalności jest kluczowym elementem w zakresie ustalenia odpowiedzialności członka zarządu za niezłożenie wniosku o głoszenie upadłości za równo w świetle ustawy prawo upadłościowe [1] (art. 21 p.u.) jak i kodeksu spółkę handlowych (art. 299 k.s.h. i art. 586 k.s.h). Zgodnie z treścią art. 11 p.u. pojęcie to można rozpatrywać w dwóch ujęciach – płynnościowym (art. 11 ust. 1-1a p.u.) oraz zadłużeniowym (art. 11 ust. 2-6 p.u.). Dłużnik stanie się niewypłacalny gdy spełni się jedna z dwóch, niezależnych od siebie przesłanek określonych w art. 11 p.u.: 1) utrata zdolności płatniczej (art. 11 ust. 1–2 p.u.), która ma charakter uniwersalny i odnosi się do wszystkich dłużników; 2) wystąpi przewaga zobowiązań nad majątkiem (art. 11 ust. 2–7 p.u.) jest przesłanką uzupełniającą, która dotyczy określonych jednostek organizacyjnych.[2]

Zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 p.u. dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych (a nie zobowiązań innego rodzaju), przy czym ustawodawca wprowadził domniemanie, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.

Jak wskazuje P. Zimmermann zwrot "utracić zdolność" należy łączyć z faktyczną zdolnością płatniczą. Będzie to po prostu brak dostępnej gotówki (w kasie, lub na rachunkach bankowych) w wysokości umożliwiającej zapłatę wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Utracona zdolność może ulec przywróceniu na skutek sprzedaży majątku lub zaciągniecie pożyczki. Choć utrata zdolności wywiązania się z jednego zobowiązania nie powoduje stanu niewypłacalności, ale może być przyczyną uregulowania kolejnego, a wtedy „taki podmiot zatem stanie się niewypłacalny z chwilą powstania drugiego zobowiązania.”[3] Natomiast jak dostrzega P. Janda: „przez utratę zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych rozumiemy taką sytuację, w której dłużnik nie płaci w wyniku braku środków pieniężnych, a rozważanie, czy majątek dłużnika przewyższa swoją wartością jego zobowiązania, jest bez znaczenia. Nie jest pożądaną sytuacja, w której wierzyciele dłużnika musieliby biernie oczekiwać, aż ten zbędzie swój majątek.”[4]

Zgodnie z treścią art. 11 ust 2 p.u, dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące., do majątku tego nie wlicza się składników niewchodzących w skład masy upadłości. Natomiast do zobowiązań pieniężnych nie wlicza się zobowiązań przyszłych – ani nie wiadomo czy powstaną, ani w jakiej wysokości.[5]

A zatem alternatywną przesłanką niewypłacalności jest nadmierne zadłużenie, aczkolwiek przesłanka ta nie dotyczy spółek osobowych, w których co najmniej jednym wspólnikiem jawnym albo komplementariuszem jest osoba fizyczna.

Zdaniem P. Zimmermanna „uzyskanie przewagi majątku nad zobowiązaniami, chociażby przejściowe, powoduje ponowne naliczanie tego czasu”.[6] Odmienne stanowisko zajmuje P. Janda, który jest zadania, „że epizodyczne momenty, w których dłużnik uzyskuje przewagę majątku nad zobowiązaniami, chociaż powtarzające się, nie wstrzymują naliczania okresu 24 miesięcy”, co uzasadnia konieczność ochrony wierzycieli.[7] P. Janda powołując się na treść art. 1 p.u. z 1934 r.[8] i stoi na stanowisku, że: „Podstawa do ogłoszenia upadłości zajdzie dopiero wtedy, gdy dłużnik z powodu braku środków płatniczych nie płaci przeważnej części swych wymagalnych długów. Dla przyjęcia zaprzestania płacenia długów w rozumieniu art. 1 pr. up. z 1934 r. wystarczy, gdy dłużnik nie płaci z powodu braków środków płatniczych. Bez znaczenia natomiast jest okoliczność, czy stan bierny jego majątku przewyższa stan czynny, czy nie.”[9] Warto też zauważyć, że "(…) bilans zgodnie z ustawą o rachunkowości stanowi część składową sprawozdania finansowego, to wierzyciele będą mieli możliwość weryfikacji, czy zachodzi domniemanie istnienia przesłanki zadłużeniowej dłużnika".[10]

P. Zimmermann wyróżnia dwie funkcje domniemania z art. 11 ust. 1a p.u.: 1) ułatwienie dowodowe dla wierzyciela 2) informacja skierowana do zarządu, że z upływem 3 miesięcy rozpocznie bieg 30-dniowy termin na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Domniemanie to może być obalone.[11]

Jak zauważają A. Ja. Witosz i H. Buk: „Sama obiektywna okoliczność niewykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych nie jest wystarczająca dla ogłoszenia upadłości. Podstawy niewykonywania zobowiązań mogą mieć bowiem inne podłoże niż stricte finansowe (…)” - może to być zła wola dłużnika a zatem „niezbędne staje się ustalenie, że kondycja finansowa dłużnika wyklucza możliwość wykonania wymagalnych zobowiązań pieniężnych.”[12]

Niezgłoszenie upadłości przez dłużnika – jak tą kwestie reguluje kodeks prawny?

Artykuł 21 p.u.[13] ustanawia obowiązek dłużnika do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Obowiązek ten musi wypełnić nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości poprzez dokonanie w sądzie zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, obowiązek ten ciąży na każdym, kto na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu ma prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami.

Powyższy obowiązek (a także uprawnienie) jest konsekwencją wymogu staranności działania w obrocie gospodarczym.[14] W odniesieniu do jednostek organizacyjnych obowiązek ten jest niezależny od sposobu reprezentacji danego podmiotu, a zatem spoczywa na każdym członku organu kolegialnego, a nie łącznie na wszystkich.[15] Jak wskazuje A. Witosz: „Ewentualny podział kompetencji, np. członek zarządu delegowany wyłącznie do spraw kadrowych albo marketingowych, nie ma znaczenia automatycznego.”[16]

Zarząd sukcesyjny a jego zobowiązania w zakresie upadłości danego przedsiębiorstwa

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 2a. p.u., jeżeli doszło do ustanowienia zarządu sukcesyjnego wspomniany obowiązek spoczywa na zarządcy sukcesyjnym. Jeżeli podstawa do ogłoszenia upadłości wystąpiła przed ustanowieniem zarządu sukcesyjnego, termin do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości biegnie od dnia, w którym został ustanowiony zarząd sukcesyjny. Zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości przez zarządcę sukcesyjnego nie wymaga zgody osób, na rzecz których działa zarządca sukcesyjny.

W takim przypadku przedsiębiorstwo w spadku ma swoich właścicieli, których określa art. 3 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw,[17] ale przedsiębiorstwo prowadzi zarządca sukcesyjny.[18]

Termin 30 dni od zaistnienia przesłanek do ogłoszenia upadłości należy liczyć od wystąpienia przesłanki niewypłacalności w rozumieniu art. 11 p.u. „Moment złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (art. 21 ust. 1 p.u.) - z uwzględnieniem domniemań, o którym mowa w art. 11 ust. 1a, 2 i 5 p.u. - ma charakter obiektywny i nie może być pozostawiony swobodnemu uznaniu członka zarządu spółki.”[19] Jak dostrzega Sąd Najwyższy: „Ocena momentu, w którym nastąpiło "ujawnienie", że majątek spółki nie wystarcza na zaspokojenie długów, powinna następować przy uwzględnieniu kryteriów obiektywnych; z punktu widzenia tych kryteriów istotne będzie ustalenie, kiedy taki stan majątkowy spółki był dla członków zarządu możliwy do stwierdzenia, a nie tylko - kiedy go rzeczywiście stwierdzili.”[20]

Do przesłanek odpowiedzialności zalicza się szkodę w rozumieniu art. 415 k.c. oraz związek przyczynowy pomiędzy niezłożeniem wniosku o ogłoszeniu upadłości w terminie a jej powstaniem. Zgodnie z art. 21 ust. 3 p.u. obowiązuje domniemanie winy tego, kto uchybił terminowi na złożenie wniosku. Natomiast art. 21 ust. 3a p.u. ustanawia wzruszalne domniemanie, że szkoda obejmuje wysokość niezaspokojonej wierzytelności w postępowaniu upadłościowym.[21] Jak dostrzega Sąd Najwyższy „Ustalenie szkody zakłada zatem zbadanie różnicy pomiędzy stanem potencjalnym, zakładającym, że wniosek o upadłość złożono w terminie ustawowym, a stanem rzeczywistym.”[22]

Osoby zobowiązane do złożenia wniosku mogą uwolnić się od odpowiedzialności w poniższych przypadkach:

*złożono wniosek o głoszenie upadłości w terminie 30 dni od wystąpienia podstaw do ogłoszenia upadłości – a contrario art. 21 ust.3 p.u.
*otwarto postępowanie restrukturyzacyjne w terminie 30 dni od wystąpienia podstaw do ogłoszenia upadłości –art. 21 ust.3 p.u.
*zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu w terminie 30 dni od wystąpienia podstaw do ogłoszenia upadłości - art. 21 ust. 3 p.u.
*nie ponoszą winy za szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku w terminie 30 dni od wystąpienia podstaw do ogłoszenia upadłości - art. 21 ust. 3 p.u. (Nawet jeśli majątek dłużnika nie byłby wystarczający na pokrycie kosztów procesu upadłościowego i w rezultacie wniosek mógłby zostać oddalony, to obowiązek złożenia tego wniosku nadal istnieje. Ważne jest również podkreślenie, że brak wiedzy członka zarządu dotyczącej rzeczywistej wysokości zadłużenia spółki nie skutkuje brakiem winy w przypadku opóźnienia w złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości.)[23]
*pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody;

Warto pamiętać, że istotne jest nie fizyczne składanie wniosków restrukturyzacyjnych, ale fakt wydania postanowień w przedmiocie rozpoczęciu procedur restrukturyzacyjnych. Treść art. 189 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne [24] wskazuje wprost, że dzień wydania postanowienia o otwarciu przyspieszonego postępowania układowego, postępowania układowego lub postępowania sanacyjnego jest dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego.[25] Jednocześnie powyższe postanowienia powinny być wydane w okresie, który przewidziany jest na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, tj. w ciągu 30 dni od wystąpienia przesłanki niewypłacalności. W praktyce, z uwagi na obciążenie sądów, omawiana przesłanka, która zwalnia z odpowiedzialności zgodnie z artykułem 21 p.u., nie ma praktycznego znaczenia. Sądy restrukturyzacyjne nie dotrzymują terminów instrukcyjnych. Dlatego też, jeśli dłużnik decyduje się na restrukturyzację, powinien jednocześnie pracować nad przygotowaniem wniosku o ogłoszenie upadłości tak, aby móc go złożyć przed upływem 30 dni od wystąpienia stanu niewypłacalności. Jeśli członek zarządu zostanie powołany w skład zarządu już niewypłacalnego podmiotu, to musi on - celem uniknięcia odpowiedzialności - złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości w ciągu 30 dni od objęcia funkcji członka zarządu.[26]

Dłużnik niewypłacalny lub zagrożony niewypłacalnością może zawrzeć układ z wierzycielami – procedurę tę oraz skutki układu reguluje ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne. Postępowanie restrukturyzacyjne może być prowadzone zarówno wobec dłużnika niewypłacalnego, jak i zagrożonego niewypłacalnością, a impulsem do jego wszczęcia jest wniosek restrukturyzacyjny złożony przez dłużnika. Zgodnie z treścią art. 164 p.r., który reguluje rozpoznanie i zatwierdzenie układu, układ przyjęty przez zgromadzenie wierzycieli zatwierdza sąd, zawierając w sentencji postanowienia treść układu. Natomiast art. 189 p.r. określa dzień otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, przy czym w postępowaniu o zatwierdzenie układu uznaje się, że skutki otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego powstają z dniem układowym, o którym mowa w art. 211 p.r., - dzień układowy przypada nie wcześniej niż trzy miesiące i nie później niż dzień przed dniem złożenia wniosku o zatwierdzenie układu. Zgodnie z treścią art. 212 p.r. Po ustaleniu dnia układowego nadzorca układu zbiera głosy wierzycieli. Stwierdzenia przyjęcia układu dokonuje nadzorca układu (art. 217 p.r.).

Prawa wierzyciela i prawa dłużnika

Artykuł 216 p.r. określa obowiązki informacyjne nadzorcy układu oraz przyznaje wierzycielowi prawo do składania zastrzeżeń co do zgodności z prawem przebiegu samodzielnego zbierania głosów lub wskazania innych okoliczności, które mogą mieć wpływ na zatwierdzenie układu. Wniosek o zatwierdzenie układu powinien zawierać elementy określone w art. 219 p.r., w tym propozycje układowe. Zgodnie z treścią art. 223 p.r postanowienie w przedmiocie zatwierdzenia układu wydaje sąd w terminie dwóch tygodni od dnia złożenia wniosku o zatwierdzenie układu. Artykuł 226a p.r. zawiera katalog przesłanek dokonania obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego, które następuje po sporządzeniu spisu wierzytelności, spisu wierzytelności spornych oraz wstępnego planu restrukturyzacyjnego nadzorca układu może dokonać obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego. Jest ono jednak niedopuszczalne, jeśli w ciągu ostatnich dziesięciu lat dłużnik prowadził postępowanie o zatwierdzenie układu, w którym ogłoszono datę układową, lub jeśli w ciągu ostatnich dziesięciu lat postępowanie restrukturyzacyjne przeciwko dłużnikowi zostało zakończone bezskutecznie, z wyjątkiem sytuacji, gdy zakończenie to nastąpiło z aprobatą rady wierzycieli. W takich przypadkach nadzorca układu odmawia dokonania obwieszczenia.

Odpowiedzialność za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w czasie, gdy prowadzona jest egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa, na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego [27], jest wyłączona jeżeli obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstał w czasie prowadzenia egzekucji.

Odpowiedzialność za niezgłoszenie upadłości a zobowiązania prywatne i publiczne

Omawiana odpowiedzialność obejmuje zasadniczo wszystkie zobowiązania, niezależnie od tego, czy powstały przed czy po wystąpieniu stanu niewypłacalności, bez względu na ich charakter - prywatny czy publiczny. Niemniej jednak, podczas oceny stopnia uszczerbku, należy uwzględnić kontekst możliwości uzyskania zaspokojenia w trakcie procedury upadłościowej. W związku z tym można uznać, że niektóre należności, zwłaszcza odsetki naliczane po ogłoszeniu upadłości, mogą wykraczać poza zakres tej odpowiedzialności i nie podlegać uwzględnieniu przy ocenie szkody.[28]

Zgodnie z dosłownym brzmieniem ustawy, osoba, która nie złożyła wniosku o ogłoszenie upadłości w określonym terminie, ale złożyła wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego nie ma możliwości uchylenia się od odpowiedzialności. W praktyce oznacza to, że jeśli dłużnik decyduje się na tę ścieżkę restrukturyzacji, musi złożyć wniosek na tyle wcześnie, aby przed upływem 30 dni od wystąpienia stanu niewypłacalności mógł być on przez sąd rozstrzygnięty, nawet jeśli to rozstrzygnięcie nie jest jeszcze prawomocne. Dlatego w takim przypadku dłużnik powinien rozważyć także złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, zwłaszcza że wniosek ten, zgodnie z wypracowaną linią orzeczniczą, może być rozpatrzony nawet po prawomocnym umorzeniu lub zakończeniu postępowania restrukturyzacyjnego, bez konieczności jego odrzucania.

Precyzyjne określenie daty niewypłacalności dłużnika w przypadku przesłanki "utraty zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań" jest w praktyce utrudnione. Niezbędna jest dokładna i szczegółowa analiza sytuacji finansowej przedsiębiorstwa dłużnika, pozwalająca na ustalenie, kiedy dokładnie powstał obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Jednakże zgodnie z art. 11 ust. 1a p.u., regularne monitorowanie stanu niezapłaconych zobowiązań może pomóc dłużnikowi w określeniu momentu, kiedy upłynęły 3 miesiące od daty wymagalności co najmniej dwóch kolejnych zobowiązań, które nie zostały uregulowane w terminie. W takiej sytuacji najlepszym działaniem byłoby złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości przed upływem kolejnego miesiąca (czwartego od daty wymagalności drugiego z kolei niezapłaconego w terminie zobowiązania) lub złożenie wniosku restrukturyzacyjnego z odpowiednim wyprzedzeniem, co umożliwi jego pozytywne rozpatrzenie przed upływem tego terminu. Warto podkreślić, że stan niewypłacalności nie jest jednoznacznie zdefiniowanym pojęciem matematycznym, dlatego może wystąpić zarówno przed, jak i po upływie 3 miesięcy od daty wymagalności drugiego z kolei zobowiązania. Chodzi tu o utratę zdolności do regulowania płatności w ustawowych lub umownych terminach zapłaty, a nie tylko o każde opóźnienie w zapłacie.[29]

Nowelizacja ustawy Prawo upadłościowe z dnia 15 maja 2015 r.[30] wprowadzająca zasady oceny przesłanki "utrzymania przewagi zobowiązań nad majątkiem" przez okres kolejnych 24 miesięcy rzeczywiście pomaga rozwiązać problem jej wykrywania, który często jest odległy w czasie od momentu jej zaistnienia. W ciągu tych 24 miesięcy dłużnik jest zobowiązany do sporządzania bilansu co najmniej raz, a to umożliwia regularne monitorowanie jego stanu finansowego. Artykuł 11 p.r. rozstrzyga kolizję wniosku restrukturyzacyjnego i wniosku o ogłoszenie upadłości - w pierwszej kolejności rozpoznaje się wniosek restrukturyzacyjny. Natomiast zgodnie z art. 9a p.u. niedopuszczalne jest ogłoszenie upadłości w okresie od otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego do jego zakończenia lub prawomocnego umorzenia. W takim przypadku wniosek podlega odrzuceniu. Artykuł 9b p.u. również statuuje pierwszeństwo wniosku restrukturyzacyjnego - w przypadku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i wniosku restrukturyzacyjnego, w pierwszej kolejności rozpoznaje się wniosek restrukturyzacyjny.

Niewypłacalność, a odpowiedzialność zarządu za zobowiązania spółki – najczęściej zadawane pytania

Ostatnim elementem, który chcemy omówić w tym artykule są najczęściej zadawane pytania w związku z tematem niewypłacalności i odpowiedzialności zarządu za zobowiązania danej spółki. Pytania, oraz krótkie odpowiedzi na nurtujące kwestie, prezentujemy poniżej.

1. Kiedy członek zarządu nie odpowiada za zobowiązania spółki?

Jak wnioskujemy z treści art. 299 § 2 k.s.h. członek zarządu, może uwolnić się od odpowiedzialności w sytuacji kiedy wykaże że: we właściwym czasie został zgłoszony wniosek o upadłość bądź wszczęte zostało postępowanie układowe; niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłościowe oraz niewszczęcie postępowania układowego nie nastąpiło z winy danego członka zarządu bądź w sytuacji kiedy pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenia upadłości, wierzyciel nie poniósł szkody.

2. Kiedy prezes spółki odpowiada swoim prywatnym majątkiem za zobowiązania spółki?

Zgodnie z treścią art. 299 ksh, członkowie zarządu oraz prezesi spółki stają się odpowiedzialni za jej zobowiązania, w momencie kiedy egzekucja przeciwko danej spółce okaże się być bezskuteczna. Wtedy wszyscy członkowie zarządu odpowiadają za zobowiązania swoim majątkiem.

3. Jak nie odpowiadać swoim własnym majątkiem za zobowiązania spółki?

Niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, niemniej jednak aspektem kluczowym jest nic innego ,jak ostrożność. Członkowie zarządu danej spółki powinni pamiętać o tym, że zawsze istnieje ryzyko utraty płynności finansowej i dokładnie analizować to, kiedy powinni oni złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości.

4. Jak ograniczyć odpowiedzialność członka zarządu?

Odpowiedzialność kontraktową członka zarządu danej spółki możemy ograniczyć między innymi w umowie. Zgodnie z przepisami ustanowionymi w Kodeksie spółek handlowych, korporacyjną odpowiedzialność członka zarządu spółki ograniczamy między innym za pomocą kontraktu menadżerskiego.

5. Czy spółka może działać bez zarządu?

Oczywiście, że nie. W praktyce brak zarządu w spółce oznacza, że niemożliwe jest prowadzenie bieżącej działalności gospodarczej. Taka spółka po prostu nie może istnieć.

To wszystkie pytania, na które chcieliśmy udzielić odpowiedzi w tym artykule. Jeżeli są jeszcze jakieś kwestie, które Państwa nurtują, to zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią doradcy restrukturyzacyjnego Grzegorz Zęgota. Nie tylko odpowiemy na wszystkie pytania, ale pomożemy Państwa spółce w przejściu przez cały proces restrukturyzacji.

[1] Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1520 z późn. zm.), dalej: p.u.

[2] A. J. Witosz, H. Buk [w:] D. Chrapoński, W. Gewald, W. Klyta, A. Malmuk-Cieplak, M. Mozdżeń, A. Torbus, A. J. Witosz, H. Buk, Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2021, art. 11. https://sip.lex.pl/#/commentary/587738301/661864/witosz-aleksander-jerzy-red-prawo-upadlosciowe-komentarz-wyd-ii?cm=URELATIONS (dostęp: 2024-01-22 11:22)

[3] P. Zimmerman, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2022, https://sip.legalis.pl/document-view.seam?documentId=mjxw62zogi3damzyhaydemboobqxalrvgq4tsmzrhe2a&refSource=toc, (dostęp: 2024-01-22 08:55).

[4] P. Janda [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2023, art. 11. https://sip.lex.pl/#/commentary/587739220/736076/janda-pawel-prawo-upadlosciowe-komentarz-wyd-iii?cm=URELATIONS (dostęp: 2024-01-22 11:25)

[5] P. Zimmerman, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2022, https://sip.legalis.pl/document-view.seam?documentId=mjxw62zogi3damzyhaydemboobqxalrvgq4tsmzrhe2a&refSource=toc, (dostęp: 2024-01-22 08:55).

[6] P. Zimmerman, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Wyd. 5, Warszawa 2018, https://sip.legalis.pl/document-view.seam?documentId=mjxw62zogi3damjzgqytqnboobqxalruga3tsnbwgm2q&refSource=toc

[7] P. Janda [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2023, art. 11. https://sip.lex.pl/#/commentary/587739220/736076/janda-pawel-prawo-upadlosciowe-komentarz-wyd-iii?cm=URELATIONS (dostęp: 2024-01-22 11:27)

[8] Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz. U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 z późn. zm.).

[9] P. Janda [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2023, art. 11. https://sip.lex.pl/#/commentary/587739220/736076/janda-pawel-prawo-upadlosciowe-komentarz-wyd-iii?cm=URELATIONS (dostęp: 2024-01-26 10:18)

[10] RZĄDOWY PROJEKT USTAWY - PRAWO RESTRUKTURYZACYJNE

z dnia 9 października 2014 r. (RPU VII, poz. 2824), https://sip.legalis.pl/document-full.seam?documentId=mfrxilrshe2tonzthaydiltwmvzc4mjwgm2te&refSource=hyplink, (dostęp: 2024-01-22 08:55).

[11] P. Zimmerman, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2022, https://sip.legalis.pl/document-view.seam?documentId=mjxw62zogi3damzyhaydemboobqxalrvgq4tsmzrhe2a&refSource=toc, (dostęp: 2024-01-22 08:55).

[12] A. J. Witosz, H. Buk [w:] D. Chrapoński, W. Gewald, W. Klyta, A. Malmuk-Cieplak, M. Mozdżeń, A. Torbus, A. J. Witosz, H. Buk, Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2021, art. 11. https://sip.lex.pl/#/commentary/587738301/661864/witosz-aleksander-jerzy-red-prawo-upadlosciowe-komentarz-wyd-ii?cm=URELATIONS (dostęp: 2024-01-22 11:33)

[13] Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1520 z późn. zm.), dalej: p.u.

[14] A. J. Witosz [w:] H. Buk, D. Chrapoński, W. Gewald, W. Klyta, A. Malmuk-Cieplak, M. Mozdżeń, A. Torbus, A. J. Witosz, Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2021, art. 21. https://sip.lex.pl/#/commentary/587738307/661871/witosz-aleksander-jerzy-red-prawo-upadlosciowe-komentarz-wyd-ii?cm=URELATIONS (dostęp: 2024-01-22 08:48).

[15] P. Janda [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2023, art. 21. https://sip.lex.pl/#/commentary/587739226/736083/janda-pawel-prawo-upadlosciowe-komentarz-wyd-iii?cm=URELATIONS (dostęp: 2024-01-22 08:45).

[16] A. J. Witosz [w:] H. Buk, D. Chrapoński, W. Gewald, W. Klyta, A. Malmuk-Cieplak, M. Mozdżeń, A. Torbus, A. J. Witosz, Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2021, art. 21. https://sip.lex.pl/#/commentary/587738307/661871/witosz-aleksander-jerzy-red-prawo-upadlosciowe-komentarz-wyd-ii?cm=URELATIONS (dostęp: 2024-01-22 08:49)

[17] Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 170), dalej: u.z.s.

[18] A. J. Witosz [w:] H. Buk, D. Chrapoński, W. Gewald, W. Klyta, A. Malmuk-Cieplak, M. Mozdżeń, A. Torbus, A. J. Witosz, Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2021, art. 21. https://sip.lex.pl/#/commentary/587738307/661871/witosz-aleksander-jerzy-red-prawo-upadlosciowe-komentarz-wyd-ii?cm=URELATIONS (dostęp: 2024-01-22 08:51)

[19] Postanowienie SN z 28.09.2023 r., I CSK 6514/22, LEX nr 3611702.

[20] A. J. Witosz [w:] H. Buk, D. Chrapoński, W. Gewald, W. Klyta, A. Malmuk-Cieplak, M. Mozdżeń, A. Torbus, A. J. Witosz, Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2021, art. 21. https://sip.lex.pl/#/commentary/587738307/661871/witosz-aleksander-jerzy-red-prawo-upadlosciowe-komentarz-wyd-ii?cm=URELATIONS (dostęp: 2024-01-22 08:53)

[21] P. Janda [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2023, art. 21. https://sip.lex.pl/#/commentary/587739226/736083/janda-pawel-prawo-upadlosciowe-komentarz-wyd-iii?cm=URELATIONS (dostęp: 2024-01-22 08:45).

[22] Wyrok SN z 18.02.2021 r., II CSKP 1/21, LEX nr 3224208.

[23] P. Janda [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2023, art. 21. https://sip.lex.pl/#/commentary/587739226/736083/janda-pawel-prawo-upadlosciowe-komentarz-wyd-iii?cm=URELATIONS (dostęp: 2024-01-22 08:45).

[24] Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2309 z późn. zm.), dalej: p.r.

[25] P. Janda [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2023, art. 21. https://sip.lex.pl/#/commentary/587739226/736083/janda-pawel-prawo-upadlosciowe-komentarz-wyd-iii?cm=URELATIONS (dostęp: 2024-01-22 08:45).

[26] P. Zimmerman, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2022, https://sip.legalis.pl/document-view.seam?documentId=mjxw62zogi3damzyhaydemboobqxalrvgq4tsmzsgqza&groupIndex=3&rowIndex=0&refSource=search, (dostęp: 2024-01-22 08:55).

[27] Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1550 z późn. zm.).

[28] A. J. Witosz [w:] H. Buk, D. Chrapoński, W. Gewald, W. Klyta, A. Malmuk-Cieplak, M. Mozdżeń, A. Torbus, A. J. Witosz, Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2021, art. 21. https://sip.lex.pl/#/commentary/587738307/661871/witosz-aleksander-jerzy-red-prawo-upadlosciowe-komentarz-wyd-ii?cm=URELATIONS (dostęp: 2024-01-22 08:55).

[29] P. Zimmerman, Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2022, https://sip.legalis.pl/document-view.seam?documentId=mjxw62zogi3damzyhaydemboobqxalrvgq4tsmzsgqza&groupIndex=5&rowIndex=0&refSource=search

[30] Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2309 z późn. zm.).